İlk Yardım Bilgisi Konu Anlatım Özeti

Sürücü belgesi (e-Sınav) teorik sınavında adayların karşısına çıkan toplam 50 sorunun 12 tanesi İlk Yardım Bilgisi bölümünden gelmektedir. Bu bölüm, sadece sınavı geçmek için değil, gerçek hayatta karşılaşılabilecek kazalarda hayat kurtarmak için de kritik öneme sahiptir.

Bu rehberde, ehliyet sınavında en sık sorulan ilk yardım konularını, müdahale tekniklerini ve hayat kurtarma zincirini en sade ve akılda kalıcı haliyle bulabilirsiniz.

Bilgilerini Test Etmeye Ne Dersin?

Bu konudaki bilgilerini pekiştirmek için en son eklenen deneme sınavımıza göz at!

Hemen Sınavı Çöz →

1. İlk Yardım Nedir? Temel İlkeler ve Uygulama Zinciri

İlk Yardım ve Acil Tedavi Arasındaki Fark

Sınavlarda en çok karıştırılan iki kavramdır:

İlk Yardım: Tıbbi araç gereç aranmaksızın, olay yerindeki mevcut imkanlarla yapılan ilaçsız müdahaledir. Eğitim almış herkes yapabilir.
Acil Tedavi: Doktor ve sağlık personeli tarafından, tıbbi donanımla yapılan müdahalelerdir.

İlkyardımın 4 Temel Amacı:

Hayati tehlikeyi ortadan kaldırmak.
Yaşamsal fonksiyonların sürdürülmesini sağlamak.
Hasta/yaralının durumunun kötüleşmesini önlemek.
İyileşmeyi kolaylaştırmak.

Temel İlk Yardım Uygulamaları (KBK Kuralı)

İlkyardımcı olay yerinde sırasıyla şu adımları izlemelidir:

KORUMA: Olay yerinde güvenli bir çevre oluşturmak (Reflektör koymak vb.).
BİLDİRME: Hızlıca 112 Acil Servis'i aramak. (Adres net, mesaj kısa ve öz olmalı).
KURTARMA: Yaralıya olay yerinde doğru müdahaleyi yapmak.

Hayat Kurtarma Zinciri

Dört halkadan oluşur ve sıralaması sınavda sıkça sorulur:

Halka: Sağlık kuruluşuna haber verilmesi (112).
Halka: Olay yerinde Temel Yaşam Desteği (TYD) yapılması.
Halka: Ambulans ekiplerince müdahale yapılması.
Halka: Hastane acil servislerinde müdahale yapılması.

2. Temel Yaşam Desteği (TYD) ve ABC Kuralı

Solunumu veya kalbi durmuş kişiye yapılan yapay solunum ve kalp masajı uygulamasına Temel Yaşam Desteği denir.

TYD'nin A-B-C'si (Değerlendirme Aşamaları)

A (Airway): Havayolu açıklığının sağlanması. (Baş Geri – Çene Yukarı pozisyonu verilir).
B (Breathing): Solunumun değerlendirilmesi. (Bak-Dinle-Hisset yöntemiyle 10 saniye dinlenir).
C (Circulation): Dolaşımın (kan akışının) sağlanması.

Kalp Masajı ve Suni Solunum (30:2 Kuralı)

Sınavın en önemli tablosudur. Kalp masajı sert bir zeminde yapılmalıdır.

Yaş Grubu	Masaj / Solunum Oranı	Bası Derinliği	Uygulama Şekli
Yetişkin	30 Kalp Masajı / 2 Solunum	5 cm	İki el üst üste kenetlenerek
Çocuk (1-8)	30 Kalp Masajı / 2 Solunum	5 cm	Tek el ile
Bebek (0-1)	30 Kalp Masajı / 2 Solunum	4 cm	İki parmak ile

Not: Bebeklerde suni solunum ağız ve buruna birlikte yapılır. Kalp masajı hızı dakikada 100 bası olacak tempoda ayarlanır.

3. Kanamalar ve Kanama Durdurma Yöntemleri

Kanama, kanın damar dışına çıkmasıdır. Vücut ağırlığının %20'sinin kaybedilmesi hayati tehlike yaratır.

Kanama Çeşitleri (Damar Tipine Göre)

Kanama Tipi	Kan Rengi	Akış Biçimi	Tehlike Durumu
Atardamar	Açık Kırmızı	Fışkırarak, kesik kesik	En Tehlikeli
Toplardamar	Koyu Kırmızı	Sızarak, sürekli akış	Orta
Kılcal Damar	Normal Kırmızı	Sızıntı şeklinde	En Hafif

Kanama Nasıl Durdurulur?

Kanayan yere temiz bezle basınç uygulanır.
Yaralı bölge kalp seviyesinden yukarı kaldırılır.
Kanama durmazsa bası noktalarına (şakak, boyun, koltuk altı vb.) baskı yapılır.
Uzuv kopması veya durdurulamayan büyük kanamalarda Turnike uygulanır.
- Turnike sadece tek kemikli bölgelere (kol/bacak) uygulanır.
- 20 dakikada bir 5-10 saniye gevşetilir.

4. Bilinç Bozuklukları: Şok, Bayılma ve Koma

Şok

Dolaşım yetersizliğidir.

Belirtileri: Kan basıncı düşer, nabız hızlanır ve zayıflar, cilt soğur.
İlk Yardım: Yaralı sırtüstü yatırılır, ayakları 30 cm yukarı kaldırılır (Şok Pozisyonu). Üzeri örtülür.

Bayılma

Beyne giden kanın azalması sonucu kısa süreli bilinç kaybıdır.

İlk Yardım: Şok pozisyonu verilir, temiz hava alması sağlanır. Tokat atılmaz, su verilmez.

Koma

Derin, uzun süreli bilinç kaybıdır. Yutkunma ve öksürük refleksleri kaybolur.

İlk Yardım: Yarı yüzükoyun yan yatış (Koma Pozisyonu) verilir. Asla ağızdan yiyecek/içecek verilmez.

5. Kırık, Çıkık ve Burkulmalar

Kırık: Kemik bütünlüğünün bozulmasıdır. Bölge sabitlenir (atel), hareket ettirilmez.
Burkulma: Eklem bağlarının zedelenmesidir. İlk 12 saat soğuk uygulama (buz) yapılır, bölge yukarı kaldırılır. Sıcak uygulama yapılmaz.
Çıkık: Eklem yüzeylerinin kalıcı olarak ayrılmasıdır. Yerine oturtulmaya çalışılmaz, sabitlenip hastaneye sevk edilir.

Omurga Yaralanmaları (Çok Önemli!)

Kaza zedede boyun veya sırt ağrısı varsa omurga kırığı şüphesiyle yaklaşılmalıdır. Asla hareket ettirilmez. Yanlış taşıma felce neden olabilir.

6. İlk Yardım Çantası

Karayolları Trafik Kanunu'na göre; motosiklet, motorlu bisiklet ve iş makineleri hariç tüm motorlu taşıtlarda ilk yardım çantası bulundurulması zorunludur.

Çantada Neler Olmaz?: Tentürdiyot, oksijenli su, merhem, yara tozu gibi ilaçlar ilk yardım çantasında bulunmaz.