B Sınıfı Ehliyet Nasıl Alınır? (Otomatik/Manuel) ve Tüm Detaylar

Otomobil kullanmak, günümüz dünyasında sadece bir ulaşım ihtiyacı değil, aynı zamanda büyük bir özgürlük ve konfor alanı anlamına gelir. Bu araçları yasal ve güvenli bir şekilde kullanabilmenin ilk adımı ise sürücü lisansı, yani ehliyet almaktır. Ülkemizde en çok başvuru yapılan ehliyet türü olan B sınıfı ehliyet, otomobil ve kamyonet kullanımının kapılarını aralar.

Peki, B sınıfı ehliyet nedir? Hangi prosedürlerle alınır? 2025 yılı için B sınıfı ehliyet fiyatları ne kadar? Otomatik vites ile manuel vites ehliyet almanın maliyet ve süreç açısından farkları nelerdir? Bu kapsamlı rehberde, B sınıfı ehliyetle ilgili A'dan Z'ye tüm merak edilenleri sizler için bir araya getirdik.

B Sınıfı Ehliyet Nedir? Ne İşe Yarar?

Ülkemizdeki en yaygın ehliyet sınıfı olan B sınıfı ehliyet, sürücüsüne otomobil ve kamyonet kullanma yetkisi veren resmi belgedir. Sadece otomobil değil, aynı zamanda M (Moped - 50cc'ye kadar motorlu bisiklet), B1 (4 tekerlekli motosiklet - ATV) ve F (Traktör) sınıfındaki araçlar da bu ehliyet türüyle yasal olarak kullanılabilir.

18 yaşını dolduran her birey, Milli Eğitim Bakanlığı'na (MEB) bağlı özel sürücü kurslarında zorunlu teorik ve pratik eğitimlerini tamamladıktan sonra yapılacak sınavlarda başarılı olarak bu ehliyeti almaya hak kazanır. B sınıfı ehliyetin geçerlilik süresi 10 yıldır. Bu sürenin sonunda, ehliyet belgesinin sağlık kontrolleri sonrası yenilenmesi gerekmektedir.

B Sınıfı Ehliyet Hangi Araçları Kullanır?

B sınıfı ehliyete sahip bir sürücü, yasal olarak aşağıdaki araç türlerini kullanabilir:

• Otomobil: Sürücü dahil en fazla 9 oturma yerine sahip binek araçlar.
• Kamyonet: Azami yüklü ağırlığı 3.500 kilogramı (3,5 ton) geçmeyen kamyonetler.
• M Sınıfı: Moped olarak da bilinen, 50cc motor hacmini geçmeyen 2, 3 veya 4 tekerlekli motorlu bisikletler.
• B1 Sınıfı: Motor gücü 15 kW’ı geçmeyen, 4 tekerlekli motosikletler (ATV'ler).
• F Sınıfı: Traktörler.

Yeni Gelişme: B Sınıfı Ehliyetle 125cc Motosiklet Kullanımı

2024 yılında yapılan son düzenleme ile B sınıfı ehliyet sahiplerine belirli şartlar altında 125cc'ye kadar olan motosikletleri kullanma hakkı tanınmıştır. Bu haktan yararlanmak için gereken şartlar şunlardır:

1. En az 2 yıllık B sınıfı ehliyete sahip olmak.
2. Belirlenmiş sağlık şartlarını taşımak.
3. Gerekli pratik sürüş eğitimini alarak A1 sınıfı sertifikası almak (Ek bir direksiyon sınavı gerekebilir, ancak teorik sınav gerekmez).

Bu şartları sağlayan sürücüler, ehliyetlerine ek bir kod işletilerek 125cc'ye kadar olan motosikletleri de kullanabilirler.

Önemli Not: B sınıfı ehliyet, römork veya 750 kg üzeri karavan çekmek için yeterli değildir. Römorklu bir otomobil veya kamyonet kullanmak için BE sınıfı ehliyet almanız gerekmektedir.

Manuel vites ve Otomatik Vites Ehliyet Farkları Nelerdir?

B sınıfı ehliyet başvurusu yaparken sürücü adaylarının vermesi gereken en önemli kararlardan biri manuel (düz) vites mi yoksa otomatik vites mi tercih edecekleridir. Bu seçim, hem eğitim sürecini hem de ileride kullanabileceğiniz araç türlerini doğrudan etkiler.

1. Manuel B Sınıfı Ehliyet

• Eğitim: Sürücü kursundaki direksiyon eğitimini ve sınavını manuel vitesli (debriyajlı) bir araçla alırsınız.
• Kapsam: Manuel vites ehliyeti alan bir sürücü, hem manuel vitesli araçları hem de otomatik vitesli araçları yasal olarak kullanabilir.
• Avantajı: Araç kullanımında tam esneklik sağlar.
• Dezavantajı: Öğrenme süreci, özellikle debriyaj-gaz koordinasyonunu sağlamak, otomatik vitese göre daha zorlu olabilir.

2. Otomatik B Sınıfı Ehliyet (Kod 78)

• Eğitim: Direksiyon eğitimini ve sınavını otomatik vitesli bir araçla alırsınız.
• Kapsam: Ehliyetinizde "Kod 78" ibaresi yer alır. Bu koda sahip sürücüler, yasal olarak sadece otomatik vitesli araçları kullanabilir. Manuel vitesli bir araç kullanırken yakalanmaları durumunda ehliyetsiz araç kullanma cezası alırlar.
• Avantajı: Öğrenmesi çok daha kolaydır. Özellikle yoğun şehir trafiğinde büyük sürüş konforu sağlar.
• Dezavantajı: Sadece otomatik vitesli araçlarla sınırlı kalırsınız.

Otomatik Ehliyeti Manuele Çevirme

Eğer otomatik vites ehliyet aldıktan sonra manuel araç da kullanmak isterseniz, teorik sınava tekrar girmeden sadece bir sürücü kursuna başvurup manuel vites fark derslerini almanız ve MEB tarafından yapılan direksiyon sınavını manuel vitesli bir araçla başarıyla geçmeniz yeterlidir.

B Sınıfı Ehliyet Nasıl Alınır? (Adım Adım Rehber)

B sınıfı ehliyet almak, disiplinli bir eğitim ve sınav süreci gerektirir. İşte izlemeniz gereken 5 temel adım:

Adım 1: Sürücü Kursu Seçimi ve Kayıt

Ehliyet alma sürecinin ilk adımı, ikamet ettiğiniz bölgedeki MEB onaylı bir sürücü kursuna kayıt olmaktır. Kayıt sırasında sizden bazı belgeler istenecektir:

• Nüfus Cüzdanı / T.C. Kimlik Kartı (Fotokopisi)
• Biyometrik Fotoğraf (Son 6 ay içinde çekilmiş, genellikle 4-6 adet)
• Sağlık Raporu: "Sürücü olur" ibaresi taşıyan ve aile hekimi, devlet hastanesi veya özel sağlık kuruluşlarından alınabilen bir rapor.
• Öğrenim Durum Belgesi: En az ilkokul mezunu olduğunuzu gösteren diploma veya öğrenci belgesi.
• Adli Sicil Kaydı: (E-devlet üzerinden alınabilir)
• Kan Grubu Kartı (Bilmiyorsanız sağlık raporu alırken öğrenebilirsiniz)

Adım 2: Teorik Eğitim ve E-Sınav

Kursa kaydolduktan sonra zorunlu teorik eğitime başlarsınız. Bu eğitimde trafik kuralları, araç teknik bilgileri (motor), trafik adabı ve ilkyardım konuları işlenir. Bu eğitimleri tamamladıktan sonra elektronik sınav (e-sınav) için randevu alırsınız.

• E-Sınav: Toplam 50 sorudan oluşur.
• Geçme Notu: Sınavdan başarılı olmak için en az 70 puan (yani 35 doğru) almanız gerekir.
• Sınav Hakkı: Teorik sınavda toplam 4 hakkınız bulunur.

Adım 3: Direksiyon Eğitimi (Pratik Eğitim)

Teorik sınavı başarıyla geçen adaylar için pratik sürüş eğitimi başlar. Bu eğitim, seçtiğiniz vites türüne (otomatik veya manuel) göre verilir. MEB tarafından belirlenen minimum ders saati (genellikle 14 saat) kadar direksiyon eğitimi almanız zorunludur. Bu eğitimde araç tanıma, kalkış-duruş, park etme (L park, paralel park), geri gitme ve akan trafikte sürüş becerileri üzerinde durulur.

Adım 4: Direksiyon Sınavı

Pratik eğitimlerinizi tamamladıktan sonra sürücü kursunuz sizin için MEB direksiyon sınavına randevu alır. Bu sınav, MEB tarafından atanan iki görevli eşliğinde, gerçek trafik koşullarında ve özel olarak belirlenmiş bir parkurda yapılır.

Sınavda aracın temel kontrolleri, park etme becerileriniz, ani fren, geri gitme ve trafik kurallarına uyumunuz değerlendirilir. Direksiyon sınavından da toplam 4 hakkınız bulunur.

Adım 5: Harç Yatırma ve Ehliyet Başvurusu

Direksiyon sınavını da başarıyla geçtiğinizde, sürücü kursunuz size "Sürücü Sertifikası" verir. Ancak bu sertifika araç kullanmak için yeterli değildir; bunu ehliyete dönüştürmeniz gerekir.

1. Harçları Ödeyin: Anlaşmalı bankalara veya online vergi dairesine giderek ehliyet harcını, değerli kağıt bedelini ve vakıf payını ödeyin.
2. Randevu Alın: Nüfus ve Vatandaşlık İşleri (NVI) Genel Müdürlüğü'nün web sitesinden veya ALO 199'dan ehliyet başvurusu için randevu alın.
3. Başvuru: Randevu günü gerekli belgelerinizle (Sertifika, sağlık raporu, biyometrik fotoğraf, kimlik kartı, ödeme dekontları) nüfus müdürlüğüne gidin.
4. Ehliyet Teslimi: Başvurunuz onaylandıktan sonra geçici sürücü belgeniz e-devletinize yüklenir (bu belge ile araç kullanabilirsiniz) ve kalıcı ehliyet kartınız PTT kargo ile adresinize gönderilir.

2025 B Sınıfı Ehliyet Fiyatları ve Toplam Maliyet

Ehliyet almanın maliyeti üç ana kalemden oluşur: Sürücü kursu ücreti, teorik sınav ücreti, direksiyon sınavı ücreti ve devlete ödenen harçlar.

Not: Sürücü kursu ücretleri, illerdeki valilikler tarafından belirlenen taban fiyata göre değişiklik gösterebilir. Aşağıdaki rakamlar 2025 yılı için belirlenen ortalama ve taban ücretlerdir.

Otomatik Vites ve Manuel Vites Fiyat Farkı

2025 yılı itibarıyla, B sınıfı ehliyet için belirlenen taban sürücü kursu ücreti 12.800 TL civarındadır.

• Otomatik ve Manuel Vites Kurs Fiyatı Aynı Mı? Çoğu sürücü kursu, otomatik veya manuel vites eğitimi için aynı taban ücreti talep eder. Devlet tarafından belirlenen harç, değerli kağıt ve vakıf bedelleri her iki vites türü için de tamamen aynıdır.
• Fark Neden Olabilir? Bazı sürücü kursları, otomatik vitesli araçların bakım maliyetlerinin veya talebinin daha yüksek olmasını gerekçe göstererek fiyatta cüzi bir fark uygulayabilir. Ancak genel olarak maliyetin sürücü kursu özelinde değişse de vites tipine göre değişmesi beklenmez.

2025 Yılı B Sınıfı Ehliyet Toplam Maliyet Tablosu

Aşağıdaki tablo, 2025 yılı için B sınıfı ehliyet almanın ortalama toplam maliyetini göstermektedir.

Özetle: B sınıfı ehliyet almanın 2025 yılındaki toplam maliyeti, tüm sınavları ilk seferde başarıyla geçmeniz durumunda yaklaşık 21.500 TL ile 22.000 TL arasında değişmektedir. Sınavlara tekrar girmeniz durumunda, her tekrar için ilgili sınav ücretini yeniden ödemeniz gerekecektir.